Tiêu hạt còn là một trong những gia vị quan trọng, giàu thành phần thơm và dược liệu cùng với một số lượng đáng kể các thành phần chức năng khác có đặc tính tăng cường sức khỏe.
Việc sử dụng hạt tiêu đen trong các lĩnh vực khác nhau như chế biến thực phẩm, ngành công nghiệp dược phẩm, vv, đang tăng đều đặn do được công nhận là một nguồn chất chống oxy hóa tự nhiên quan trọng, có hoạt tính chống ung thư.
Nó cũng có tính chất tăng cường sinh khả dụng, tính chất chữa bệnh, tác dụng chống viêm, giảm cholesterol, khả năng tăng cường miễn dịch, chống hoạt động, chống chu kỳ, kháng khuẩn và gây xung huyết da.
Hạt tiêu là một loại quả nhỏ màu xanh, mọc theo chùm, sau khi thu hoạch phơi khô hạt tiêu sẽ có màu đen, khi ăn thì đập vỡ hoặc xay nhỏ, vị cay nồng nhưng không quá cay như ớt và bùng nổ như mù tạt. Vị của tiêu đen có sức lan tỏa vừa đủ khiến thực khách thưởng thức cảm thấy thư thái, mũi và tuần hoàn máu được lưu thông tạo cảm giác dễ chịu. Chính vì vậy mà không có gì ngạc nhiên khi hạt tiêu đen là một loại gia vị quý giá trong nhiều nền ẩm thực trên thế giới.
Hạt tiêu đen đóng vai trò trong nhiều bài thuốc chữa bệnh, có ích trong giới y học Hạt tiêu có khả năng tăng cường hệ tiêu hóa trong cơ thể, kích thích dạ dày tiết ra enzim để hỗ trợ tiêu hóa. Sau nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học còn phát hiện ra nhiều công năng của hạt tiêu đen trong việc chữa cảm mạo, thông mũi, lưu thông khí huyết kinh mạch, kích thích hệ thần kinh, làm ấm người. Những người suy hô hấp ngửi hơi tiêu để thông mũi. Ngoài ra hạt tiêu đen còn có khả năng ức chế tế bào ung thư, có nhiều vitamin C, vitamin A, canxi, magie, sắt… và các hoạt chất khác giúp kháng khuẩn, khả năng chống oxy hóa cao. Vào thời nhà Hán, có cung điện gọi là Tiêu phòng do vách được chát bằng bột tiêu có khả năng xua đuổi côn trùng, giúp căn phòng ấm áp và thoảng mùi hương dễ chịu
Không ai có thể nghi ngờ công dụng của hạt tiêu đen về khả năng kích thích vị giác cũng như những lợi ích đối với sức khỏe, chính vì thế hạt tiêu đen trở thành gia vị phổ biến trên thế giới.